Met Vallen is als vliegen brengt Uphoff een meesterlijk mooi geformuleerde roman, een zinnelijk literair universum vol surrealistische beelden, prikkelende metaforen en mythische verhalen.

Met Vallen is als vliegen brengt Uphoff een meesterlijk mooi geformuleerde roman, een zinnelijk literair universum vol surrealistische beelden, prikkelende metaforen en mythische verhalen.

Met Vallen is als vliegen brengt Uphoff een meesterlijk mooi geformuleerde roman, een zinnelijk literair universum vol surrealistische beelden, prikkelende metaforen en mythische verhalen.

Met Vallen is als vliegen brengt Uphoff een meesterlijk mooi geformuleerde roman, een zinnelijk literair universum vol surrealistische beelden, prikkelende metaforen en mythische verhalen.

Op aarde schitteren we even is autobiografie en roman tegelijkertijd, en schetst een grandioos verwoord portret van een zoekende en immer aan zichzelf twijfelende jongeman.

In haar prozadebuut Waagstukken reist dichteres Charlotte Van den Broeck dertien tragische architecten achterna. Ze speurt naar het lot van bekende en vergeten bouwmeesters. Tijdens haar essayistische queestes traceert ze verhalen van hoogmoed en noodlot. Zijdelings onderzoekt ze de link tussen bouwen en schrijven. Is elke auteur tenslotte geen waaghals? In Waagstukken maakt ze haar ambitie waar.

De man in de rode mantel is wederom een smakelijke biografische zoektocht zonder de pretentie bewijzen te leveren. Het is Barnes in topvorm: zigzaggend door een tijdperk, associërend, puzzelend, vragend, schijnbaar improviserend in een losse en toch samenhangende vorm.

Het was allang een geheimtip onder wandelaars die met graagte filosofisch reflecteren over hun gestap. Nu is er eindelijk een Nederlandse vertaling van Wanderlust (2001) van Rebecca Solnit, wijd en zijd erkend als redelijk briljante essayiste en kunstcritica.

Het doel van het leven is niet om zoveel mogelijk likes te verzamelen, zegt Bret Easton Ellis en hij voegde meteen de daad bij het woord met een een bundeling essays over politieke correctheid, identiteitsdenken en het gebrek aan incasseringsvermogen bij millennials. Een bittere oprisping of een ontroerend en persoonlijk boek?

Zij zei is een grandioos handboek onderzoeksjournalistiek, een klassieker in de traditie van All the President’s Men. Beter nog, het werpt een schril licht op het perverse oppor- tunisme van hen die seksuele intimidatie, geweld en machtsmisbruik doelbewust in stand houden, puur uit eigen gewin.

In haar eerste essaybundel grijpt theatermaakster Rebekka de Wit enkele scènes uit haar jonge leven aan om existentiële vragen over autonomie, sociale verwachtingen en individualisme op te werpen. Onder haar pretentieloze, verfrissende stijl gaat de vurige drang schuil om te begrijpen ‘hoe de dingen echt werken’. En dat werkt aanstekelijk.

Benjamin Moser publiceerde een vuistdikke, leesbare en gedurfde biografie van Susan Sontag (1933-2004). De biograaf beschrijft haar als een ongewoon slim, eenzaam meisje, de grootste intellectueel van New York in de jaren zestig, onzekere minnares en tenslotte als diva. Moser brengt haar en haar ideeën gloedvol tot leven.

Het idee dat millennials niet meer dan 280 lettertekens in een zinvolle volgorde achter elkaar kunnen plaatsen verwijst Sally Rooney met een sublieme zedenschets van Generatie Y definitief naar de prullenmand.

Bart Van Loo is alweer in topvorm. In zijn nieuwe boek De Bourgondiërs schetst hij op onna­volgbare wijze hoe de dynastie uit de titel de Nederlanden verenigde op een bedje van onderdrukking, ultrageweld, godsvrucht én grootmoedigheid. Leest als een trein, komt aan als een mokerslag.

Buwalda’s perfectionisme loont. Zijn roman over familiebanden, de olie-industrie, Beethovens laatste pianosonate, harde sm en andere dingen des levens barst van de literaire ambitie en is even meeslepend als beeldend geschreven.

Atwood-fans kunnen hun hart ophalen: ‘De testamenten’ leest als een trein. Het langverwachte, en veelgehypte, vervolg op ‘Het verhaal van de dienstmaagd’ stelt niet teleur, zeker niet qua leesgenot.

Hoe een geheim de levens van mensen kan bepalen, hoe gevoelens van schuld en onvolkomenheid tot de grootste artistieke energie kunnen leiden, hoe een schilder alles kan waarnemen, alles kan weergeven. Prachtige stijl, meesterlijke observaties, overtuigende karakters en een adembenemende plot.

Ook therapeuten eindigen weleens op de sofa van een collega. Lori Gottlieb beschrijft sessies in haar spreekkamer, maar ook de therapie die ze zelf volgt. Het resultaat is een doorvoelde en humoristische zoektocht naar antwoorden op de grote, en iets minder grote, vragen.

Meanderende beschouwingen en trefzekere observaties over schrijven, #MeToo en dierenliefde, ingebed in een verhaal over rouw. De Amerikaanse Pulitzer Prize-winnares Sigrid Nunez (68) schreef met De vriend een meesterstukje waarin je voortdurend passages wil aanstrepen.

Dé grootmeester van het hedendaagse stripverhaal Chris Ware doet andermaal een poging de zin van het bestaan te vatten in één enkel, schitterend vormgegeven beeldverhaal. Die poging is gedoemd te falen, maar levert wél het hardverscheurendste boek van het jaar op.

Het laatste deel van de Jezustrilogie verscheen dit jaar en daarin wordt het uitermate spannend. Vol intertekstuele verwijzingen naar de Joodse en Griekse traditie en de roman Don Quichot blijft Coetzee zijn lezers meeslepen.

Lees Houellebecq (1956) om wat hij is: een briljante chroniqueur van onze tijd. Niet voor niets is hij fan van Joris-Karl Huysmans. Serotonine is een roman over liefde en de eenzaamheid die erop volgt, verpakt in scherpe analyses en brute seksscènes.

Lisa Taddeo, schrijfster van journalistiek werk en korte verhalen, volgde acht jaar lang de sekslevens en verlangens van drie gewone Amerikaanse vrouwen en puurde er een buitengewoon boek uit.

Het schijnt dat Antonio Scurati (50) psychologische hulp moest zoeken na het voltooien van M – De zoon van de eeuw, zó diep was hij in de geest van Mussolini gedoken. In een grootse roman, rijkelijk voorzien van documentair materiaal, beschrijft Scurati de opmars van de jonge fascist, in al zijn huiveringwekkende glorie.

Dit boek is het vervolg op Baricco’s bejubelde essaybundel De barbaren uit 2006 en laat prachtig zien hoe de digitale revolutie – van Space Invaders, Google en de iPhone tot aan Netflix en Youporn – onze beschaving inmiddels onomkeerbaar heeft veranderd.

Ook in het derde deel van Ali Smiths seizoenen-tetralogie, Lente, dringt de actualiteit tussen de kieren van het verhaal naar binnen. Maar veel belangrijker dan de plot zijn Smiths stilistische vuurwerk en haar geweldige humor.

De bekroonde Amerikaanse schrijfster Lauren Groff verrast en verrukt met een verhalenbundel waarin Florida het decor is van elf vertellingen waarin menselijke emoties en een dreigende natuur om de hoofdrol wedijveren.

Een paar jaar nadat de complete verhalen van Clarice Lispector (1920-1977) in het Engels verschenen, is er een vertaling van Adri Boon, en ook in het Nederlands is Lispector grandioos. In elke alinea demonstreert de Braziliaanse haar vermogen om het gewone leven ongewoon te maken.

De opvolger van ‘Verdriet is het ding met veren’ is zo mogelijk nog beter dan zijn voorganger. Wie van een rustige bladspiegel houdt, is eens te meer aan het verkeerde adres bij Porter: zijn wonderlijke verhaal, over een verdwenen jongetje in een slaperig Brits dorp, danst bijna letterlijk van het blad.

Een intrigerend dwaalboek, dat zowel de blik naar buiten als naar binnen richt – wat bij Luiselli nooit een tegenstelling is, maar twee kanten van dezelfde medaille.

Meesterverteller en woordtovenaar Colson Whitehead greep wederom terug op een gruwelijke geschiedenis om op indringende wijze misstanden aan de kaak te stellen – toen en nu. De jongens van Nickel is een fantasieverhaal, maar stevig geworteld in de bittere realiteit van een tuchtschool in Florida.

De filosofische duiding van de depressie bij monde van andere denkers legt het in dit boekje af tegen Meijers persoonlijke observaties en ervaringen. Bij een onderwerp waarover toch al heel wat geschreven, gezongen en gesproken is, weet Meijer ieder cliché te vermijden.

Claudio Magris (80) stelde uit zijn journalistieke werk de bloemlezing Momentopnamen samen, met schitterende ‘snapshots’ van het moderne leven. In niet meer dan drie of vier pagina’s schetst hij kleine observaties die het alledaagse ver overstijgen – werk van een groot stilist.

Met deze caleidoscopische roman vol vertelperspectieven en sprongen in de tijd traceert één van de scherpzinnigste en markantste hedendaagse auteurs de aanloop naar nieuw rechts en de verschuiving van het publieke discours naar meer vaart en minder inhoud.

Wat een menigte aan prachtige regels heeft Wigman ons geschonken, in bundels die reeds bij verschijnen haakten naar bijzetting in de definitieve editie die deze Verzamelde gedichten zijn.

Naast (kunst)historische wetenswaardigheden, cijfermateriaal en mijlpalen, verdiepte Sjeng Scheijen zich ook in dagboeken, briefwisselingen en memoires. Die ‘verhalen’ maken De avant-gardisten niet alleen tot levendige literatuur, maar zorgen ervoor dat ook wie al bekend was met de Russische avant-garde, waarschijnlijk op prikkelende nieuwe (biografische) feiten en feitjes zal stuiten.

In Vrolijke verwoesting gaat dichteres Delphine Lecompte baldadig door op haar productieve elan, met expressieve gedichten die afwisselend de lachspieren en de traanklieren in beweging zetten. Lecompte schrijft potige gedichten vol onontkoombare wendingen.

Moshfeghs signatuur is onmiskenbaar. De licht spottende verteltoon, de trefzekere komische timing, het haast sardonische plezier waarmee de schrijfster haar personages in de moeilijkheden brengt – het zit ook in deze vroege korte verhalen.

Rond de levens van Ivan Toergenjev, Pauline en Louis Viardot ontvouwt Orlando Figes een cultuurgeschiedenis van de negentiende eeuw, waarin zoiets als een Europese canon tot stand kwam. Hoe kan het dat wij Europeanen min of meer van dezelfde opera’s, boeken en schilderijen houden? Figes heeft een origineel antwoord. En hij is een meesterverteller.

Snedige, gejaagde zinnen, geboetseerd uit kristalheldere, onopgesmukte maar soms ook lyrische taal. Daarmee stuwt de Franse revelatie Pauline Delabroy-Allard haar eerste roman Dit gaat over Sarah vooruit.

Alles wat Emilie Pine niet kan zeggen, heeft ze neergeschreven in een radicaal eerlijk, rauw en intens persoonlijk boek over de taboes in een vrouwenleven. Wie wil begrijpen waarom het literaire essay opnieuw zo populair is, moet de bundel van de jonge Ierse lezen.

We springen beter zuinig om met het al te vaak gebezigde adjectief ‘baanbrekend’ bij wetenschappelijk onderzoek. Maar het nieuwe boek 1942 van historicus Herman Van Goethem over de houding van het Antwerpse stadsbestuur in het betreffende oorlogsjaar verdient dat predikaat wel degelijk.

De meester van de sociaal-politiek geïnspireerde roman, Jonathan Coe, heeft met zijn scherpzinnige gevoel voor humor de brexit onder handen genomen.

Wie nog gelooft dat je zelf beslist wat je doet, denkt en stemt, heeft Brittany Kaisers onthullende en onthutsende boek nog niet gelezen. De voormalige topvrouw van databedrijf Cambridge Analytica doet haarfijn uit de doeken waarom dataprivacy zo belangrijk is.

Esther Kinsky (°1956) maakt de laatste jaren een onstuitbare opmars in de Duitse letteren. In Kreupelhout volgen we een rouwende vrouw die met uiterste precisie landschappen, kerkhoven, straten en vergeten steden registreert. Kinsky’s ingehouden toon doet precies wat hij moet. (dl)

De zinnen van Saskia de Coster swingen altijd. Haar meest aangrijpende roman tot nu toe is een kolkende mix van dialogen, dagboekfragmenten, prozagedichten en slapstick.

Ivo Victoria heeft een bijzonder mooie nieuwe roman geschreven, geïnspireerd op zijn moeder die langzaam door alzheimer uiteenrafelt. Hij vertelt een ontroerend, klein, bescheiden verhaal, met torenhoge, hemelbestormende ambitie.

Met ‘Heilbot op de maan’ bewijst David Vann andermaal dat hij zich het meest thuis voelt in de koudste regionen van kleinsteeds Amerika en in de diepste krochten van de menselijke ziel.

McEwan behoort niet tot de schrijvers die telkens hetzelfde boek schrijven: hij zwerft met verve van genre naar genre, van onderwerp naar onderwerp. Met Machines Like Me voegt hij daar een knipoog naar de sciencefictionroman aan toe.

In het tolstojaanse sluitstuk van zijn karteltrilogie maakt Don Winslow de balans op van vijftig jaar war on drugs. Dé misdaadroman van het jaar is een even grondig onderzochte als ongenadig spannende en kaleidoscopische duik in de door opioïden aangetaste Amerikaanse droom.

De Nederlandse onderzoeksjournalist Huib Modderkolk, van het indrukwekkende en zeer verontrustende boek Het is oorlog maar niemand die het ziet, dook de voorbije zes jaar diep onder in de onheilspellende wereld van de cyberspionage.

Kamers, antikamers zou de zoveelste autobiografische roman van een jonge schrijfster kunnen zijn, maar onder het oppervlak gaat veel meer schuil. Donkerte en dreiging, en een niet in te tomen drang om te zoeken, te wroeten en te verkennen wat dat is: leven, schrijven, liefhebben.

Elf jaar na de bekroonde verhalenroman ‘Olive Kitteridge’, keren we terug naar het Amerikaanse kustplaatsje Crosby waar velen worden geteisterd door de onstuimige weerslag van vroegere levenskeuzes. Dankzij Strouts ongebreidelde empathie blijft Olive een levensechte en verbazend aimabele antiheldin.

De toelichtingen bij de boeken komen uit De Morgen, de Volkskrant, Trouw en Humo.