„Ich schwöre, dass ich meine Kraft dem Wohle des deutschen Volkes widmen, seinen Nutzen mehren, Schaden von ihm wenden, das Grundgesetz und die Gesetze des Bundes wahren und verteidigen, meine Pflichten gewissenhaft erfüllen und Gerechtigkeit gegen jedermann üben werde. So wahr mir Gott helfe.“
Afscheid van een icoon
Na zestien jaar trekt Angela Merkel binnenkort de deur van haar kantoor in Berlijn achter zich dicht. Sinds 2005, vier ambtstermijnen lang, stond 'Mutti' Merkel aan het hoofd van de grootste Europese lidstaat. Bij de verkiezingen van 26 september is ze geen kandidaat meer. De Morgen selecteerde de bekendste beelden uit het tijdperk-Merkel.
Met bovenstaande plechtstatige woorden zoals die in de grondwet zijn voorgeschreven legt Angela Merkel op 2 november 2005 de eed af als de eerste vrouwelijke Duitse bondskanselier. De dan 51-jarige christendemocrate, geboren met achternaam Kasner en opgegroeid in de voormalige Oost-Duitse DDR, versloeg bij de verkiezingen nipt haar sociaaldemocratische voorganger Gerhard Schröder. Diens gok vervroegde verkiezingen uit te schrijven mislukt jammerlijk, al duurt het weken vooraleer hij zijn verlies kan toegeven.
Beeld: AFP
Op 23 november 2005, amper drie weken na haar aantreden, reist Merkel in navolging van de traditie van haar voorgangers naar Frankrijk voor haar eerste buitenlandse bezoek. Ze wordt er met alle egards ontvangen door president Jacques Chirac, de twee regeringsleiders zetten de relatie tussen beide landen hartelijk in de verf.
Beeld: EPA
Angela Merkel, die het niet erg hoog zitten heeft met honden, kijkt ietwat ongerust naar Koni, de hond van Vladimir Poetin, tijdens hun persconferentie na aan werkbezoek van de Duitse bondskanselier aan de Russische president, op 21 januari 2007. Achteraf zal Poetin zeggen dat hij niet wist dat Merkel geen fan is van honden en ontkennen dat hij zijn huisdier gebruikte om Merkel te kijk te zetten voor de wereldpers. “Nee, dat wist ik niet. Ik wilde haar blij maken. Toen ik vernam dat ze niet van honden houdt, heb ik me uiteraard geëxcuseerd.”
Beeld: AFP
Crisisoverleg met Europees president Herman Van Rompuy, december 2011. De eurocrisis, die eind 2009 was uitgebroken binnen de eurozone, woedt volop. Door de kredietcrisis die twee jaar eerder was uitgebroken, krijgen Zuid-Europese landen, Griekenland op kop, het steeds moeilijker hun schulden af te betalen. Zonder ingrijpen zou Griekenland andere landen die de euro als wettelijk betaalmiddel gebruiken, mee kunnen sleuren in zijn val.
Jarenlang is Duitsland, dat zijn rekeningen wel op orde heeft, één van de strengste voorvechters voor begrotingsdiscipline.
Beeld: Reuters
Een beeld dat we niet vaak zien van de doorgaans stoïcijnse Merkel, die zich dit keer volop uitleeft in de kwartfinale van het EK voetbal 2012 waarin Duitsland het opneemt tegen Griekenland. Duitsland zal de wedstrijd uiteindelijk met 4-2 winnen, maar in de halve finale onderuitgaan tegen Italië met 1-2.
Beeld: AFP
Geen naam, geen tekst, zelfs geen gezicht. Enkel twee handen die samen een ruit vormen, en een klein logo van de CDU. Dat en de simpele slogan ‘Sie kennen mich‘, meer heeft Angela Merkel niet nodig in 2013 om haar tegenstanders omver te blazen. Met 41,5 procent – 7,7 procentpunt winst en de hoogste score in bijna 20 jaar voor de CDU – zit Merkel aan het toppunt van haar populariteit.
Enige domper op de feestvreugde: de CDU-winst gaat vooral ten koste van de liberale coalitiepartner FDP, die onder de kiesdrempel duikt en uit het parlement verdwijnt. De uitslag dwingt Merkel een Groβe Koalition te vormen met de sociaaldemocraten van de SPD, de partij waar ze ook vandaag nog mee regeert.
Beeld: Reuters
Augustus 2015. Op een persconferentie tijdens het hoogtepunt van de Europese vluchtelingencrisis spreekt Angela Merkel de woorden uit die uiteindelijk tot de bekendste van haar loopbaan zullen uitgroeien. ‘Wir schaffen das’, of ‘Wij kunnen dit aan’, zegt ze over de vluchtelingenstroom die die zomer vanuit Syrië richting Europa en Duitsland op gang is gekomen.
Met de uitspraak ontlokt Merkel waardering, maar ook kritiek dat ze de instroom er nog mee vergroot. Duitsland zal uiteindelijk in het hele jaar 2015 meer dan 1,1 miljoen vluchtelingen opvangen.
Beeld: AFP
Als doctor in de chemie blijft Merkel ook aan het hoofd van de Duitse regering geboeid door wetenschap, en benadrukt ze publiekelijk het belang van onderwijs, onderzoek en ontwikkeling. Hier kijkt ze door een VR-bril terwijl Amerikaans president Barack Obama haar hand vasthoudt op de industriebeurs van Hannover, 25 april 2016.
Beeld: AFP
Eind 2016 is Duitsland collectief in rouw: op 19 december rijdt een vrachtwagen in op een kerstmarkt nabij de Kaiser-Wilhelm-Gedächtniskirche in hartje Berlijn. Bij de aanslag, die later door IS zal worden opgeëist, komen twaalf mensen om het leven en vallen meer dan 50 gewonden. De verdachte, Anis Amri, wordt vier dagen later door de Italiaanse politie doodgeschoten bij een vuurgevecht tijdens een verkeerscontrole in Milaan.
Beeld: AFP
Een van de meest iconische beelden uit Merkels rijke carrière op het buitenlandse toneel wordt genomen op de G7-bijeenkomst in Canada van juni 2018. We zien een staande Merkel, centraal in beeld, stevig op tafel leunend en kijkend richting de neerzittende Amerikaanse president Donald Trump. Aandachtige toeschouwers zijn andere wereldleiders als de Japanse premier Shinzo Abe (centraal naast Merkel), Amerikaans Nationaal Veiligheidsadviseur John Bolton (naast Trump), Frans president Emmanuel Macron (links van Merkel) en Brits premier Theresa May (links van Macron).
De foto lijkt te suggereren dat Merkel Trump de levieten leest, geruggensteund door de rest van de G7-leiders, maar die suggestie klopt totaal niet, tweet een boze Trump nadat de foto de wereld rond ging. “Ik heb een fantastische relatie met Angela Merkel van Duitsland, maar de nepnieuwsmedia tonen alleen de slechte foto’s (die woede suggereren) van de onderhandelingen over een akkoord”, aldus de toenmalige president.
Beeld: EPA
Als bondskanselier zet Merkel zich volop in voor het Europese project, en daarbij horen ook goede relaties met buurland Frankrijk. Merkel zal vier Franse presidenten meemaken, evenveel als zij ambtstermijnen voltooit. Hier in beeld met huidig president Emmanuel Macron tijdens de honderdjarige herdenking van de wapenstilstand van de Eerste Wereldoorlog in het Franse Compiègne.
Beeld: AFP
Merkel heeft het zichtbaar moeilijk tijdens een toespraak van Duits president Frank-Walter Steinmeier in juni 2019. Drie keer in drie weken zal de bondskanselier uiteindelijk hevig trillend te zien zijn tijdens een publiek optreden in Berlijn. Er worden grote vragen gesteld bij haar gezondheidstoestand, maar Merkel weigert in detail op haar medische toestand in te gaan.
Volgens haar was de laatste aanval vooral een psychologische reactie op de tweede. De angst opnieuw te trillen lokte net een nieuwe aanval uit. “Ik zal hier een tijdje mee moeten omgaan”, klinkt het. “Maar het gaat goed met mij, niemand hoeft zich zorgen te maken. Ik denk dat het gewoon weer zal weggaan zoals het gekomen is. Ik ben ervan overtuigd dat ik perfect in staat ben mijn job uit te voeren.”
Beeld: EPA
Belgische premiers: zeven stuks heeft Merkel er ‘versleten’ tijdens haar carrière. Tot voor corona nog telkens met een vriendelijk handje erbij, sindsdien met wat meer afstand en mondmasker. Van links naar rechts en boven naar onder herkent u Guy Verhofstadt (Open Vld, premier tussen 1999-2008), Yves Leterme (CD&V, 2008 + 2009-2011), Herman Van Rompuy (CD&V, 2008-2009), Elio Di Rupo (PS, 2011-2014), Charles Michel (MR, 2014-2019), Sophie Wilmès (MR, 2019-2020) en Alexander De Croo (Open Vld, 2020-nu).
Beelden: AFP, AP, PhotoNews, EPA, Belga
Haar laatste debat in de Bondsdag in Berlijn heeft Merkel al achter de rug. Hoe lang ze nog op de winkel moet passen tot haar opvolger de eed aflegt aan het hoofd van een nieuwe regering, blijft nog even koffiedik kijken en zal afhangen van de uitslagen van de verkiezingen. Als ze het nog tot 17 december uithoudt, doorbreekt ze overigens het record van haar illustere voorganger en mentor Helmut Kohl als langstzittende bondskanselier ooit.
Volg intussen al het nieuws over de campagne en de laatste peilingen in de app van De Morgen of op demorgen.be