De Morgen, een mondige baby
De Morgen ging in 1978 van start als voortzetting van de opgedoekte socialistische partijkranten Vooruit en Volksgazet. De eerste hoofdredacteur van de krant met progressieve smoel was voormalig studentenleider, rebel en journalist Paul Goossens.
“Voor mij was De Morgen in eerste instantie een politiek project, een hefboom om het brave, volgzame Vlaanderen mondiger te maken”, schrijft Goossens in een terugblik die hij maakte naar aanleiding van 40 jaar De Morgen.
Het was het begin van spannende, woelige tijden. De nieuwe krant maakte deel uit van de socialistische beweging, wat al snel voor wrijving zorgde. “Toen de rode apparatsjiks merkten dat ze niet langer in de kolommen van de krant konden inbreken, was het kot te klein.”
De allereerste cartoon van ZAK
Als het allemaal te ernstig dreigt te worden, is er gelukkig onze vaste cartoonist. Al sinds 1984 slijpt ZAK (pseudoniem van Jacques Moeraert) dagelijks zijn potlood voor De Morgen. Als geen ander doorprikt hij de waan van de dag in eenvoudige maar doeltreffende tekeningen.
“Een soort getekende lezersbrief”, zo noemt ZAK zijn cartoons. “Met een milde bedenking bij wat ik volgens de krant allemaal zou moeten weten.” Hij selecteerde zijn favoriete ‘lezersbrieven’ uit zijn lange carrière als De Morgen-cartoonist.
Het Heizeldrama: blanco pagina na een zwarte dag
Is een wedstrijdverslag nog van belang wanneer 39 mensen om het leven komen na supportersgeweld in een voetbalstadion? De Morgen maakte een krachtig statement door de sportpagina waarop normaal het wedstrijdverslag Liverpool-Juventus moest komen, leeg te laten.
Hoofdredacteur Paul Goossens kon er niet bij dat de wedstrijd doorging terwijl er net tientallen doden waren gevallen in een van de grootste rampen in de voetbalgeschiedenis. “De show boven alles, zoals in het Rome van de keizers”, maakte Goossens zich boos. Vandaar de blanco pagina. “Ook voor deze schande schieten woorden tekort.” Wat de keuze nog vergemakkelijkte: de redactie was zo druk bezig met het drama dat er voor dat wedstrijdverslag simpelweg geen tijd was.
Lees ook: ‘Hoe kun je nu voetballen met lijken aan de rand van het veld?’ ›
Een cultuurredactie op de krant: met dank aan Jan Hoet
Jan Hoet trok met zijn revolutionaire tentoonstelling Chambres d’Amis voor de eerste keer de kunst uit het museum: 51 kunstenaars kregen slechts enkele weken de tijd om kunstwerken te maken in evenveel Gentse privéwoningen.
De Morgen, toen nog in Gent, besliste om voor het eerst een heuse dossierkrant te maken. “Max Borka en ik liepen twee weken voor de opening als een gek door Gent om met al die kunstenaars en Jan Hoet te spreken”, herinnert Jan de Zutter zich, die net was afgestudeerd en later in dienst kwam bij De Morgen.
Het was een hele prestatie voor een krant die op dat moment niet eens een volwaardige cultuurredactie had. “Er was grote twijfel of het publiek zat te wachten op een cultuurbijlage, niet het minst bij de hoofdredactie.”
De special legde de krant geen windeieren. Hoet bestelde duizenden exemplaren bij om ze te gebruiken als catalogus voor het evenement. “Nadien werd duidelijk dat er bij de lezers van De Morgen een grote belangstelling was voor cultuur. De cultuurredactie was geboren.”
Eén van de beste foto's van De Morgen: het slechtste moment uit 40 jaar De Morgen
Deze schitterende foto van Patrick De Spiegelaere vat het absolute dieptepunt uit de geschiedenis van De Morgen perfect samen. De bedrukte gezichten die u ziet, zijn die van een redactie die net te horen heeft gekregen dat de krant failliet is verklaard. Links op de grond herkent u een jonge Yves Desmet. Dat hij acht jaar later hoofdredacteur zou worden van een springlevende krant, zou hij toen nooit hebben geloofd.
Desmet: “Toen deze foto is genomen, was ik een maand in dienst. Ik zou net mijn eerste loon krijgen toen ik op de radio hoorde dat de krant de boeken neerlegde.” Desmet vertelt in de video hieronder hoe het zover kon komen, en hoe De Morgen toch weer uit het dal kroop:
‘Het was nog nooit zo stil op de redactie’
Wat als de centrale computer op de redactie het ’s ochtends vroeg begeeft? Dan schrijf je de krant gewoon met de hand, natuurlijk. Martin Heylen, in een vroeger leven journalist bij De Morgen, herinnert zich hoe de hele redactie pen en papier ter hand nam en een krant bij elkaar schreef die de volgende dag tot in Japan de voorpagina’s haalde. Heylen: “Ik heb het nooit zo stil geweten op de redactie als toen.”
Vrouwen aan de macht
De cartoon op deze voorpagina is niet van ZAK, want mannen waren niet toegelaten bij het maken van deze krant. “Doorgaans is de krant een meneer. Deze is een madam, het product van een op en top vrouwelijke gelegenheidsredactie.” Omdat de mannen toch íéts te doen moesten hebben, tekende de Gentse horeca in de buurt van de redactie die dag naar verluidt een recordomzet op.
Het was niet de laatste keer dat De Morgen met een vrouwenkrant uitpakte. Zo waren toenmalig vicepremier Laurette Onkelinx en VRT-journaliste Lisbeth Imbo in 2012 nog hoofdredacteur voor één dag.
De zwarte zondag vóór Zwarte Zondag
Op zondag 24 november 1991 beleefde Vlaanderen zijn eerste zogenoemde Zwarte Zondag. Maar al op maandag 10 oktober 1988 sierde een zwarte inktvlek de voorpagina van De Morgen. ‘Zwarte Zondag’, kopte de krant toen, nadat het Vlaams Blok bij de gemeenteraadsverkiezingen in Antwerpen bijna 18 procent had gescoord.
Ook bij de laatste federale verkiezingen was weer sprake van een Zwarte Zondag door de hoge score van Vlaams Belang. ‘Rechts heeft dan ook het politieke landschap sinds 1988 hertekend’, analyseerde Joël De Ceulaer daags na 26 mei. In een eerder verschenen reeks keek hij met een aantal hoofdrolspelers terug op de opkomst van extreemrechts in Vlaanderen.
– Jos Geysels over zijn initiatief dat bekend werd als het cordon sanitaire: ‘Het heeft zijn werk gedaan: die partij heeft nog nooit bestuurd’ ›
– Socialistische oud-burgemeester Bob Cools: ‘Altijd ging het over die vreemdelingen. En maar schelden, en maar roepen’ ›
– Luister naar de podcast met Jos Geysels, Siegfried Bracke en Joël De Ceulaer:
Een muur van ongeloof
Journalist Frank Schlömer stond voor De Morgen op de eerste rij toen in 1989 de Berlijnse Muur viel. “Toen ik naar de redactie belde, zeiden ze doodleuk: ‘Doe niet onnozel, weet je hoe laat het is? Niet het moment om flauwe grappen te maken’.”
Sire, er is geen koning meer
Een historische voorpagina: koning Boudewijn weigerde de abortuswet te ondertekenen en zag zichzelf genoodzaakt om tijdelijk zijn functie neer te leggen.
“Het ging over vrijwillige zwangerschapsonderbreking, in dit geval werd dat dan koningschapsonderbreking”, verklaart Yves Desmet, die de titel destijds bedacht. Hij vertelt in de video hieronder waarom de abortuskwestie De Morgen zo na aan het hart lag, en hoe de krant ook in andere ethische debatten een belangrijke rol speelde.
En toen werd uw krant dikker
Intussen bent u het gewend dat er op zaterdag een extra dikke krant in de bus valt, met een extra katern en een magazine. Maar in januari 1991 had De Morgen met De Bijsluiter, de allereerste weekendbijlage, een unicum beet in Vlaanderen.
“Een poging om de oplage op te krikken”, legt toenmalig plaatsvervangend hoofdredacteur Piet Piryns uit. “Ik had veertien jaar in Amsterdam gezeten. In Nederland waren die weekendkranten al lang ingeburgerd, de Volkskrant en NRC hadden ook al een weekendbijlage. In België bestond dat niet, dus ik heb het idee gewoon overgenomen.”
De Morgen lost een moord op
Met een goed onderbouwde beschuldiging deed De Morgen in de zomer van 1992 in heel België monden openvallen van verbazing. De krant wist als eerste de opdrachtgevers te noemen van de moordzaak die het land in de ban hield.
Een jaar eerder was PS-politicus André Cools 18 juli 1991 doodgeschoten in Luik, bij het verlaten van het appartement van zijn vriendin. Het onderzoek modderde maar wat aan: er waren geen verdachten in het vizier, en politie en gerecht lieten zich niet horen. Tot onze onderzoeksjournalist Walter De Bock zich in de zaak vastbeet en Alain Van der Biest, partijgenoot van Cools, als opdrachtgever van de moord aanwees.
“Sommigen vonden het onheus om zulke beschuldigingen te uiten, maar uiteindelijk heeft hij daar een historische waarheid neergeschreven”, blikt journalist Walter Pauli terug. Hij kreeg later van zijn inmiddels overleden mentor het hele – of toch bijna – verhaal te horen over de primeur, die ontzettend veel impact had.
Een gefaald project?
Een zoveelste wissel van hoofdredactie zou de voorpagina van De Morgen vandaag niet meer halen. Paul Goossens kreeg wel die eer bij zijn vertrek. Hij vulde het merendeel van de voorpagina, inclusief grote foto met zijn opvolger.
Goossens haalde onder andere de verkiezingsuitslag van zondag 24 november 1991, Zwarte Zondag, aan als de reden voor zijn ontslag. In zijn laatste commentaarstuk was hij dan ook scherp: ‘Elke burger, a fortiori de journalisten, worden nu met nieuwe en zwaardere verantwoordelijkheden geconfronteerd. De plicht tot bijstand aan de democratie is zo dwingend dat we ze niet alleen aan politici mogen overlaten.’
Piet Piryns, eerder journalist bij Humo en Vrij Nederland, volgde Goossens op.
‘Wil de wereld alstublieft stoppen met draaien na half acht?’
‘Wil de wereld alstublieft stoppen met draaien na half acht?’ Met die slogan pakte De Morgen uit in de krant om een intern conflict met haar uitgever aan te kaarten. De Morgen was net overgenomen door De Persgroep en moest om op tijd gedrukt te worden voortaan elke dag om 19.30 uur klaar zijn, waardoor belangrijk laat nieuws de krant niet meer haalde. Zelfs in die tijd was dat een extreem vroege deadline.
‘Pesterijen’ volgens de toenmalige hoofdredactie, noodzakelijk volgens CEO Christian Van Thillo. Die laatste herinnert zich die periode als een dieptepunt, dat paradoxaal genoeg ook tot een hoogtepunt heeft geleid, zo getuigt hij in de video hieronder:
SOS Sarajevo
Arno, Noordkaap, De Mens, Clouseau: alle groten van de Vlaamse muziekwereld speelden op 2 maart 1994 gratis in de Antwerpse Handelsbeurs voor een uitverkocht benefietconcert van De Morgen. Niet om deze krant te redden, maar wel die van collega-journalisten in Sarajevo.
Het was de tijd van de Bosnische burgeroorlog. Onafhankelijke media in de belegerde stad hadden het zwaar te verduren door het oorlogsgeweld. “Een stad vol diversiteit die aan flarden werd geschoten, dat raakte De Morgen in het hart”, vertelt journalist Peter Mijlemans. “Redenen genoeg om mij voor één keer op te werpen als concertorganisator.” (foto Filip Claus)
Haentje-de-voorste
Staatsman Jean-Luc Dehaene, coryfee van de christendemocratie, staat op deze De Morgen-foto uit 1995 zoals het grote publiek hem kent: een volkse hovenier, woelend in de potgrond van zijn stadstuintje in Vilvoorde.
Dehaene kon het best hebben dat De Morgen regelmatig hard was voor hem. Weduwe Celie Dehaene, oud-hoofdredacteur Yves Desmet en politiek journalist Roel Wauters blikken terug op de bijzondere band die de ex-premier had met de krant.
De crash van Claes
Dat socialist Willy Claes in 1995 zijn prestigieuze zitje als secretaris-generaal van de NAVO verloor, heeft veel te maken met de manier waarop De Morgen zich vastbeet in het Agusta-schandaal. Claes was nog maar een jaar in zijn functie, maar werd al snel achtervolgd door beschuldigingen in de smeergeldaffaire rond de Italiaanse helikopterfabrikant Agusta. Verschillende verantwoordelijke ministers van toen, zoals Claes en Frank Vandenbroucke, moesten ontslag nemen.
“We hebben daar met De Morgen veel over geschreven. De socialistische partijtop nam ons dat niet in dank af”, zegt toenmalig De Morgen-journalist Walter Pauli, die uitgebreid over de zaak berichtte. “Het was een kans om te tonen dat we effectief onafhankelijk waren. Die hebben we gegrepen. We deden ons werk.”
Lees de reconstructie van journalist Walter De Bock uit ons archief: Willy Claes kon zich tijdens het Agusta-onderzoek lange tijd opstellen als de vermoorde onschuld. Maar naarmate het gerecht meer en meer elementen over hem verzamelde, onderging hij een metamorfose
Het potje kookt over
In volle Dutroux-tijd veroorzaakte dit beeld, dat verwijst naar het spaghetti-arrest, heel wat ophef. De Morgen drukte de schreeuwende peuter paginagroot af om steun te betuigen aan de deelnemers van de Witte Mars.
De bevolking was boos omdat onderzoeksrechter Jean-Marc Connerotte van de zaak-Dutroux was gehaald na een spaghetti-avond met de ouders van de slachtoffers. “Zo hadden de mensen iets om vast te houden tijdens de betoging”, vertelt toenmalig hoofdredacteur Yves Desmet. “Het was een duidelijk statement, al hebben we ons achteraf bekeken misschien iets te veel laten meeslepen.”
Gerechtigheid voor Di Rupo
In november 1996 – in volle Dutroux tijdperk – werd vicepremier Elio Di Rupo beschuldigd van seks met minderjarige jongens. ‘Pedofilieonderzoek in regeringskringen’ kopte een krant en de berichtgeving werd gretig overgenomen door andere media. Het gerecht vroeg het parlement zelfs om zijn onschendbaarheid op te heffen voor verder onderzoek. Toenmalig premier Jean-Luc Dehaene had Di Rupo ontboden aan de vooravond van de onthulling, met de suggestie ontslag te nemen.
Tot De Morgen ontdekte dat de voornaamste beschuldigingen van slechts één kroongetuige kwamen, ene Olivier Trusgnach. Dat deed de zaak tegen Di Rupo volledig keren. “Hij was een regelrechte fantast”, vertelt Geert Sciot, die het nieuws naar buiten bracht.
‘Heeft iemand Dutroux gezien?’
“Ik heb een portrettentrekker nodig om naar het parlement te gaan”, riep De Morgen-hoofdredacteur Yves Desmet in de namiddag van 23 april 1998, en fotograaf Filip Claus snelde richting Wetstraat. Het was de dag waarop Marc Dutroux, ’s lands meest beruchte crimineel, was ontsnapt uit het gerechtsgebouw van Neufchâteau.
Claus zou er uiteindelijk deze iconische foto maken, vol ontredderde gezichten van politici. Hier leest u hoe dat beeld tot stand kwam: “In welke Belgenmop zijn we nu weer beland?”
Onwezenlijk verdriet
Ergens tussen 25 en 28 waren ze, vijftien dikke vrienden, sommigen al sinds hun kindertijd. ’s Ochtends op 3 februari 1998 zaten ze in Cavalese nog samen aan het ontbijt. ’s Avonds waren ze nog met tien.
Omgekomen op de meest absurd denkbare wijze: een straaljager van het Amerikaanse leger raakte de kabel van een skilift en een gondel vol skiërs stortte honderd meter naar beneden.
Van de vijftien Brugse jongeren kwamen er vijf niet meer thuis. Een van de jongeren die het wel overleefde, schrijver David Van Reybrouck, vatte destijds in De Morgen het onbeschrijflijke in woorden: ‘Valt er over verdriet wel te schrijven? Kan men bij zoveel zinloosheid nog iets zinvols zeggen?’
De Morgen en de val van de Europese Commissie
De Morgen speelde in 1998 en 1999 een hoofdrol in de val van de Europese Commissie. De ploeg van voorzitter Jacques Santer moest voortijdig opstappen na onthullingen door de Nederlandse klokkenluider Paul Van Buitenen in onze krant. Journalist Maarten Rabaey maakt de reconstructie ›
De impact van een voorpagina
Verbijsterend, schokkend en adembenemend. De emoties liepen hoog op na 11 september 2001, en De Morgen speelde daar met een heftige voorpagina op in: ‘Apocalypse now’. De wereld zou er voortaan anders uitzien.
“Het blijft me bij omdat het zowat de laatste keer was dat printmedia in al hun glorie konden uitpakken”, zegt toenmalig hoofdredacteur Rudy Collier. “Deze cover speelde in op emotie, maar dat was op die dag gerechtvaardigd. Wanneer een nieuwsfeit van dergelijke grootte de hele wereld treft, mag je daarop inspelen. Ook toen we bij de eerste verkiezingsoverwinning van het Vlaams Blok een zwarte voorpagina hadden, of met de beelden van Saddam Hoessein die gevangen werd genomen, besefte je dat de voorpagina een fantastisch onderdeel van de gedrukte krant is.”
Het dagelijks leven in Afghanistan
De Morgen-fotograaf Tim Dirven won met dit beeld uit Afghanistan een World Press Photo Award, zowat de grootst mogelijke onderscheiding voor persbeelden, in de categorie ‘Daily Life’. “Ik wist meteen dat ik met topmateriaal naar huis keerde”, blikt Dirven terug.
En dan nu: lijfstijl in De Morgen
“Soms leek men een kwaliteitskrant te definiëren aan de hand van wat er vooral níét in moest staan”, verzucht toenmalig hoofdredacteur Rudy Collier nu. “Geen kleurenfoto’s, verhalen die de lezers persoonlijk aangingen, en of er al dan niet sport in de krant moest. Jammer voor de lezer natuurlijk. Onder Yves Desmet is hard gewerkt om een breder publiek aan te spreken, en die verbreding heb ik vanaf 2000 voortgezet.”
Het Vrije Leven, zoals de weekendbijlage van De Morgen toen heette, kreeg een glossy cover en De Morgen Magazine was geboren. “In het magazine moest de lezer iets voor zichzelf terugvinden met thema’s als gezondheid, eten en reizen en veel aandacht voor individuele interesses.”
Websaai
Hij zag er niet uit en had nauwelijks functionaliteiten. Een abonnement nemen, de online krant doorbladeren en een telex lezen kon nog net. Meer moest dat toen blijkbaar nog niet zijn.
Liefhebbers van functioneel design en minimalisme kunnen onze website uit 2003 doorbladeren in het internetarchief.
Hoe Johan Museeuw zichzelf aan de galg sms'te
Wespen, gesneden brood… U herinnert zich misschien de codewoorden nog waarmee Johan Museeuw verboden middelen bestelde via sms. Het was De Morgen-journalist Hans Vandeweghe die het dopinggebruik van de geliefde wielrenner voor het eerst naar buiten bracht.
Hans Vandeweghe: “Ik herinner mij nog precies hoe ik het dossier in handen kreeg. Ik had afgesproken met een bron uit de wielerwereld. Hij legde een stapel papieren voor mij op tafel en zei: ‘Ik moet nu naar het toilet. Je doet ermee wat je wil.’”
Het buikgevoel van een burgervader
Patrick Janssens, toen nog socialistisch burgemeester van Antwerpen, schreef deze open brief na de tragische moorden door Hans Van Themsche op de Malinese vrouw Oulematou Niangadou en het tweejarig Belgisch meisje Luna Drowart dat bij haar was. Woorden waar je even stil van wordt, ook nog zoveel jaren later. “Ze kwamen recht uit de buik”, vertelt Janssens nu. “Die gebeurtenissen hebben tot op vandaag hun sporen nagelaten.”
Zo kwam de open brief op de voorpagina: ‘Misschien is de meest professionele reactie zelfs om als burgemeester op dat moment je emotionele kant te tonen.’
Er zit muziek in De Morgen
Zaterdag 13 oktober 2007 was een historische dag voor De Morgen: er zijn toen tussen de 160.000 en de 170.000 weekendkranten verkocht. Die monsteroplage was te danken aan de cd Shine van Sarah Bettens (tegenwoordig Sam Bettens), die gratis verkrijgbaar was bij de krant.
Het succes was niet te overzien. Krantenwinkels werden bedolven met vragen van mensen ‘of er toch zeker genoeg kranten zouden zijn’. Maar er kwam ook kritiek.
Het verdriet van De Morgen: afscheid van Claus
In 2008 koos Hugo Claus voor euthanasie, nadat zo’n twee jaar eerder de ziekte van Alzheimer bij hem was vastgesteld. Claus liet een rijk oeuvre na, met duizenden gedichten, tientallen toneelstukken en meer dan twintig romans. Afscheid nemen van Hugo Claus viel De Morgen zwaar.
De schrijver had een bijzondere band met de krant: Claus was een van de peters van de reddingsactie bij het faillissement van De Morgen. En in 1997 kon de redactie de auteur overtuigen om exclusief voor de krant een nieuwe roman te schrijven: Onvoltooid verleden. “Eigenlijk was het de bedoeling dat hij een misdaadroman in het genre van de door hem zeer bewonderde James Ellroy zou schrijven”, herinnert toenmalig De Morgen-directeur Koen Clement zich, “maar uiteindelijk werd het een soort Dutroux-allegorie”.
Het klimaat op de kaart
‘We hebben de wereld in onze handen’, titelde De Morgen-journaliste Nathalie Carpentier in de eerste speciale klimaatbijlage op 7 december 2009. Ze reisde persoonlijk naar Kopenhagen voor wat de klimaattop van de eeuw werd genoemd. De krant kleurde knalgroen, met een twintig pagina’s tellende bijlage die op een rij zette wat er nu in feite aan de hand was met het klimaat en wat de politieke posities in de wereld waren.
“Er eerste optimisme”, herinnert Carpentier zich. “Kyoto was net afgelopen en er was hoop dat er, met de aanwezigheid van Barack Obama, snel en een nieuw en daadkrachtig klimaatakkoord zou komen.” Helaas volgde daarna de ontnuchtering: een bindend klimaatverdrag kwam er niet. Concrete doelen ook niet. “Hier werd een unieke kans gemist.”
“Die Groene De Morgen heeft me bloed, zweet en tranen gekost, maar dat maakte niet uit, want het was relevanter dan veel wat ik al gemaakt had, interessanter én – zelfs toen al – urgenter”, vertelt Carpentier. Ook in 2010, 2011, 2012, 2013 en 2014 publiceerde De Morgen een Groene De Morgen.
“Met de editie van 2012 won ik een persprijs”, vertelt journaliste Barbara Debusschere, die na Nathalie Carpentier haar tanden in het klimaat zette. “Nu nog zeggen kenners me geregeld: ‘De Morgen was een klimaatpionier. Jullie hebben het thema op de kaart gezet.’”
Onze journalist fietst zich kapot voor u
In 2011 reed De Morgen-journalist Jeroen De Preter de Champs Elysées op met een wel heel ruime voorsprong op Cadel Evans. Historisch was de ‘overwinning’ allesbehalve. Jeroen was immers een dag vroeger vertrokken dan het peloton. Op die manier had hij de volledige Tour de France uitgereden, telkens 24 uur vóór de renners.
Zo kon hij de lezers van onze krant perfect informeren over wat hen in de volgende rit te wachten stond. Het zegt iets over de wilskracht van De Preter, die zwaar afzag: “Eén keer is het voorgevallen dat ik er niets meer uitgeperst kreeg. Niet uit mijn lichaam, niet uit mijn hersenen, ik kon niets meer verzinnen.”
Oorlog? Vindt Facebook niet leuk
‘De oorlog die niemand wil zien’, kopte De Morgen op de voorpagina van een krant die in het teken stond van het conflict in Syrië. De helft van de opbrengst van de krant ging naar het goede doel. Maar de actie kreeg een cynisch staartje toen Facebook de voorpagina van haar sociaalnetwerksite haalde. Het beeld, dat notabene een tweede plaats behaalde op de World Press Photo Awards van 2013, werd tot twee keer toe verwijderd. We moesten de richtlijnen nog maar eens nalezen, zo liet de sociaalnetwerksite onze beheerders verstaan. In die richtlijnen maakt Facebook ondermeer gewag van een verbod op “grafische inhoud” (expliciete beelden dus), naakt en fotografie. Lees: omwille van het piemeltje.
“Het is helemaal Facebooks taak niet om zulke beslissingen te nemen. Deze foto vertelt gewoon de waarheid,” zei fotograaf Sebastiano Tomada (toen 27) in een interview met De Morgen daags nadien.Het jongetje op de foto raakte zwaargewond tijdens een bombardement op Allepo in oktober 2012. Tomada was in een veldhospitaal even aan het uitrusten. Opeens zag hij een vader rennen met een baby in zijn handen. “Hij zette zijn zoontje op die tafel en rende schreeuwend de kamer uit.” Vijf minuten zou de fotograaf alleen zijn met de huilende peuter. “Het kind was ernstig gewond, het had granaatscherven in z’n hoofd gekregen. Ik heb geaarzeld om die foto te nemen. Waarom ik het wel gedaan heb, kan ik niet zeggen. Feit is dat ik me meteen erna erg schuldig voelde.”
Daarna ging Tomada de kamer uit. “Ik ben water gaan halen voor de vader. Een uur heb ik zwijgend naast hem gezeten, terwijl zijn zoontje op de operatietafel lag. Nee, ik heb hem geen toestemming gevraagd. Maar ik weet wel dat het jongetje het overleefd heeft.” Achteraf vroeg Tomada zich ook af of hij de genitaliën van de jongen wel mocht tonen in zijn beeld. “Ik heb erover gepiekerd, maar uiteindelijk besloten dat dit niet de essentie was, het gaat om een zwaar gewonde baby die naar zijn bebloede handen kijkt, die penis doet er eigenlijk niet toe.”
Editors-in-chief
Het gebeurt niet elke dag: een internationale band die op een redactie in Brussel als gasthoofdredacteur een heel magazine in elkaar steekt. De Editors deden het voor De Morgen. Tom Smith en Russell Leetch, respectievelijk zanger en bassist, waren voor één dag ‘editors-in-chief’ van onze festivalspecial en draaiden een dag mee met de muziekploeg, het magazineteam en de hoofdredactie van de krant. De Britten hebben dan ook een speciale band met België. Ze konden hier sneller dan elders in Europa een headlinerstatus veroveren. Rock Werchter was daarin erg bepalend.
Ook Jeroen Meus, Vincent Kompany en Matthias Schoenaerts met Michael Roskam kregen bij De Morgen de eer om mee de inhoud van het magazine te bepalen.
Mooi, mooier, De Morgen
“Er stroomt een energie door De Morgen die vanaf de voorpagina alleen maar verdergaat, pagina na pagina.” Met die boodschap bekroonde de jury deze krant op 11 april 2015 als ‘World’s Best Designed Newspaper’. De prijs wordt jaarlijks uitgereikt door The Society of News Design, een gerenommeerde organisatie van internationale mediaprofessionals.
Arne Depuydt, artdirector van De Morgen, nam de prijs in ontvangst in Washington, maar daarvoor moesten ze hem wel gaan zoeken. “Ik had niet gedacht dat we gingen winnen, dus ik stond met een Fin buiten wijn te drinken en sigaretten te roken.”
De bittere smaak van vrijheid
“Mijn advocaten hebben mij gezegd dat ik mij niet mag laten gaan. Dat ik minzaam moet kijken. Het is geen parlementair debat. Soms denk ik: ‘Wás het maar een parlementair debat.’ Met argumenten, met feiten.”
Net voor de start van een drie weken durend spektakelproces luchtte de voor doodslag vervolgde Bernard Wesphael zijn hart bij journalist Douglas De Coninck. Die was hem twee jaar voordien gaan bezoeken in de gevangenis en was na eigen onderzoek tot het besluit gekomen dat er helemaal geen sprake was van een misdrijf, maar dat Wesphaels echtgenote Véronique Pirotton was omgekomen door een zelf toegediende cocktail van alcohol en medicatie.
De Morgen maakte in de zaak-Wesphael een eigenzinnige, maar door feitenkennis gedreven keuze. Op donderdag 6 oktober 2016 sprak de volksjury in Bergen de man met twaalf stemmen tegen nul vrij.
“Ik ben nooit zo hard geknuffeld”, herinnert Douglas De Coninck zich. “En ik vroeg: ‘Ga je dit vieren?’ Hij keek stomverbaasd en herhaalde nog eens, voor de zoveelste keer, hoe hard hij Pirotton miste. Hoe verschrikkelijk hij het had gevonden om haar sms’jes en haar levenloze lichaam geëxposeerd te zien in een volle rechtszaal. ‘Nee,’ zei hij, ‘er valt niets te vieren.’”
De Morgen-fotograaf Károly Effenberger won enkele maanden later de Nikon Press Photo Award met dit portret van Bernard Wesphael.
Ontboezemingen
Een op de acht vrouwen krijgt in haar leven borstkanker. Ook in de omgeving van fotografe Lieve Blancquaert: “Het lijkt wel een epidemie. Soms vraag ik me zelfs af wanneer het aan mij zal zijn. Je wordt als vrouw hard geraakt op de zachtste en meest vrouwelijke plek van je lichaam.”
Blancquaert portretteerde voor De Morgen acht getroffen vrouwen in een aangrijpende bijlage over borstkanker. Ze toonde hen zoals ze zijn: mooi en nog altijd vrouw. Bekijk hier het relaas van Claudine:
De psychiatrie zelf op de sofa
In februari 2017 bracht deze krant met ‘Het grote psychiatrierapport’ een onderzoeksreeks over de psychiatrische zorg in ons land. De Morgen-journalisten Femke van Garderen en Sara Vandekerckhove onderzochten samen meer dan honderd psychiatrische instellingen. Wat loopt goed, wat gaat fout? De Morgen maakte per psychiatrische instelling een rapport, die u op deze interactieve kaart nog eens kunt ontdekken.
“De auteurs spitten de Belgische psychiatrie helemaal uit.” Met die motivatie beloonde de jury Van Garderen en Vandekerckhove met de Belfius Persprijs. “Een stevig staaltje onderzoeksjournalistiek over een materie die al te vaak onderbelicht blijft”, zo klonk het nog.
‘Mag ik een doktersloonbriefje?’
“Goed dat jullie het onderzoeken, want wij hebben geen idee.” De reactie van de fiscus was duidelijk toen journalisten van De Morgen zich afvroegen wat artsen-specialisten in ons land verdienen. Na maanden onderzoek kwam het antwoord: minstens een op de zes Vlaamse specialisten verdient meer dan de premier. Een interactieve kaart geeft het antwoord op de vraag: wie verdient het minst en het meest in uw ziekenhuis?
Journalisten Cathy Galle, Sara Vandekerckhove en Eva Christiaens kregen er een Belfius Persprijs voor. “Een zeer complexe onderzoeksmaterie die nog nooit zo diepgaand werd uitgespit”, luidde het oordeel van de jury over het dossier ‘Dokterslonen’. “Het zet het dossier van de verscheiden en achterhaalde artsennomenclatuur en grote ongelijkheden onder deze beroepsgroep weer op scherp, evenals de weinig transparante ziekenhuisfinanciën en de rol van de artsen hierin.”
De krant van Morgen
“U heeft het misschien opgemerkt, maar er prijkt een flinke tablet op de voorpagina van uw krant. Sinds een paar dagen kunt u De Morgen dan ook op een geheel andere manier lezen”, schreef de hoofdredactie bij de jongste digitale vernieuwing van de krant. Onze website en onze apps werden eind april vernieuwd, en geen klein beetje. Zo wil De Morgen haar kwaliteitsjournalistiek de digitale toekomst binnenloodsen.
Blikvanger is de nieuwe Digitale Editie. Die verschijnt net als de krant elke ochtend, maar dan met alle voordelen van digitaal: verrijkt met video, fotoreeksen, zelfs beeld- en geluidsfragmenten.
Uitgever Christian Van Thillo is ervan overtuigd dat De Morgen klaar is voor de volgende 40 jaar:
Teksten: Benjamin Van Synghel, Dries Vermeulen, Fernand Van Damme, Michiel Martin, Sam Feys, Tom Windey • eindredactie: Frederik De Backer, Geert Van der Hallen, Jeroen Duvillier, Tessa Coeckelberghs
Ontwikkeling & design: Ben Somers, Benjamin De Wilde, Orry Tielens en Kathleen De Laet
Chef digitaal: Sam Feys
Hoofdredactie: Kirsten Bertrand en Bart Eeckhout